- شیرین انصاری
- 1399-11-16
بررسی اجمالی
بیماری آدیسون یا نارسایی آدرنال که یک بیماری غیرمعمول است و هنگامی رخ می دهد که بدن شما به اندازه کافی هورمون خاصی تولید نمی کند در واقع غدد فوق کلیوی شما که دقیقاً بالای کلیه های شما واقع شده اند کورتیزول بسیار کمی و غالباً آلدوسترون بسیار کمی تولید می کنند. بیماری آدیسون در تمام گروه های سنی و هر دو جنس رخ می دهد و می تواند زندگی را تهدید کند و درمان شامل مصرف هورمون ها برای جایگزینی هدر رفته است.
علائم
علائم بیماری آدیسون معمولاً به آرامی و اغلب طی چند ماه ایجاد می شود و غالباً بیماری آنقدر آهسته پیشرفت می کند که تا زمان بروز استرس مانند بیماری یا آسیب علائم نادیده گرفته می شوند.
علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی مفرط
- کاهش وزن و کاهش اشتها
- تیره شدن پوست (هایپرپیگمنتیشن)
- فشار خون پایین حتی غش کردن
- ولع نمک
- قند خون پایین
- حالت تهوع، اسهال یا استفراغ (علائم گوارشی)
- درد شکم
- دردهای عضلانی یا مفصلی
- تحریک پذیری
- افسردگی یا سایر علائم رفتاری
- ریزش موی بدن یا اختلال عملکرد جنسی در زنان
نارسایی حاد آدرنال (بحران آدیسون)
بعضی اوقات ممکن است علائم و نشانه های بیماری آدیسون به طور ناگهانی ظاهر شود که نارسایی حاد آدرنال (بحران آدیسون) می تواند منجر به شوک تهدید کننده زندگی شود و در صورت مشاهده علائم و نشانه های زیر به دنبال درمان فوری پزشکی باشید:
- ضعف شدید
- گیجی
- درد در ناحیه کمر یا پاها
- درد شدید شکمی، استفراغ و اسهال که منجر به کم آبی بدن می شود.
- کاهش هوشیاری یا هذیان
- فشار خون پایین
- پتاسیم بالا (هیپرکالمی) و سدیم کم (هیپوناترمی)
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم و نشانه های رایج بیماری آدیسون دارید که شامل:
- مناطق تیره کننده پوست (هایپرپیگمنتیشن)
- خستگی شدید
- لاغری ناخواسته
- مشکلات دستگاه گوارش مانند حالت تهوع، استفراغ و درد شکم
- سبکی سر یا غش کردن
- هوس نمک
- دردهای عضلانی یا مفصلی
علل
بیماری آدیسون در اثر آسیب به غدد فوق کلیوی شما ایجاد می شود و در نتیجه مقدار کافی هورمون کورتیزول و اغلب آلدوسترون کافی نیز وجود ندارد. غدد فوق کلیوی شما از دو بخش تشکیل شده است که قسمت داخلی (مدولا) هورمون هایی مانند آدرنالین تولید می کند و لایه خارجی (قشر) گروهی از هورمون ها را به نام کورتیکواستروئیدها تولید می کند.
کورتیکواستروئیدها عبارتند از:
گلوکوکورتیکوئیدها: این هورمون ها که شامل کورتیزول هستند بر توانایی بدن شما در تبدیل غذا به انرژی تأثیر می گذارند و در پاسخ التهابی سیستم ایمنی بدن شما نقش دارند که به بدن کمک می کنند تا به استرس پاسخ دهد.
مینرالوکورتیکوئیدها: این هورمون ها که شامل آلدوسترون هستند تعادل سدیم و پتاسیم را در بدن حفظ می کنند تا فشار خون در حد طبیعی باشد.
آندروژن ها: این هورمون های جنسی مردانه به میزان کمی توسط غدد فوق کلیه در مردان و زنان تولید می شود که آنها باعث رشد جنسی در مردان می شوند و بر روی توده عضلانی، میل جنسی در مردان و زنان تأثیر می گذارند.
نارسایی اولیه آدرنال
وقتی قشر آسیب دیده باشد و به اندازه کافی هورمونهای غده فوق کلیوی تولید نکند به این بیماری نارسایی اولیه آدرنال می گویند که این امر معمولاً نتیجه حمله بدن به خود (بیماری خودایمنی) است که به دلایل ناشناخته سیستم ایمنی بدن شما قشر آدرنال را خارجی می داند که افراد مبتلا به بیماری آدیسون بیشتر از دیگران به بیماری خودایمنی مبتلا می شوند.
سایر دلایل نارسایی غده فوق کلیه می تواند شامل موارد زیر باشد:
نارسایی ثانویه آدرنال
غده هیپوفیز هورمونی به نام هورمون آدرنوکروتیکوتروپیک (ACTH) ایجاد می کند که به نوبه خود قشر آدرنال را تحریک می کند تا هورمون های خود را تولید کند و تومورهای خوش خیم هیپوفیز، التهاب و جراحی های قبلی هیپوفیز از دلایل عمده عدم تولید هورمون هیپوفیز به اندازه کافی است.
مقدار بسیار کم هورمون آدرنوکروتیکوتروپیک می تواند منجر به مقدار بسیار کمی از گلوکوکورتیکوئیدها و آندروژن ها شود که به طور معمول توسط غدد فوق کلیوی تولید می شود و حتی اگر غدد فوق کلیوی شما آسیب نبیند به این نارسایی ثانویه آدرنال می گویند و تولید مینرالوکورتیکوئید تحت تأثیر ACTH خیلی کم نیست.
بیشتر علائم نارسایی ثانویه آدرنال مانند علائم نارسایی کلیوی اولیه است که با این حال افرادی که دارای نارسایی ثانویه آدرنال هستند رنگدانه ای ندارند و احتمال کم آبی شدید یا فشار خون پایین کمتر است و به احتمال زیاد قند خون پایینی دارند.
منبع : www.mayoclinic.org